In zijn lezing laat Paul Wijnands zien hoe het oude platte Maastrichts (laank Mestreechs) zich liet beïnvloeden door het Parijse straatcarnaval dat van 1770 tot 1840 een wereldhit was en dat zijn eigen taal koesterde. Dat was het platvloerse Poissard, het carnavaleske dialect van de lichtstad, en niet het deftige Frans..
Na 1840 kreeg het platte Mestreechs er een nieuw soort Maastrichts bij. Nederlands Limburg was definitief bij Holland gevoegd. Dat betekende dat het Frans veel van zijn plaatselijke glamour moest afstaan aan het Hollands. En om zich daar tegen te verzetten, koos de francofiele nieuwe sociëteit Momus er voor om als echte taal het Maastrichts te gaan cultiveren, maar dan wel tegen de achter- en zelfs voorgrond van het Frans, de eerste cultuurtaal van veel leden. Als resultaat hiervan ontstond binnen de Momus het frenchy Momusmestreechs. Dat Fransdolle Maastrichts was vanaf 1890 niet meer opgewassen tegen het Hollandse Korte Mestreechs dat steeds sterker op de voorgrond trad.Voor veel dialectkenners is het Maastrichts het enige Nederlandse dialect met prestige. Omdat, zo stellen ze, het van hoog tot laag wordt (werd?) gesproken. De uitleg is eerder dat het prestige waar naar zij verwijzen, te danken is aan de Frans georiënteerde Maastrichtse dialectbeoefening uit de 19e eeuw.
Paul Wijnands vertelt u natuurlijk ook waarom het platte Laank Mestreechs nog niet helemaal uit de stad Maastricht is verdwenen. En u zult er zich samen met hem over verbazen dat het 19e eeuwse frenchy Momus-Mestreechs in onze tijd opnieuw hoog scoort bij de Maastrichtse carnavalsverenigingen.
Locatie en tijdstip: Centre Céramique, 12.30-13.30 uur / Toegang is gratis /Wel aanmelden: klantenservice@maastricht.nl of 043-3505600
Organisatie: VLAM (Vereniging Literaire Activiteiten Maastricht) i.s.m. Centre Céramique